Dom pasywny to rozwiązanie kwestii oszczędności energii zużywanej każdego roku do ogrzewania i klimatyzacji. W tradycyjnym budownictwie zużywa się dość dużo tej energii, a koszty utrzymania domu – zwłaszcza dużego są niejednokrotnie bardzo wysokie. Inaczej jest w budownictwie energooszczędnym, w którym różnymi sposobami dąży się do ich zmniejszenia. Jednym z nich jest odpowiednie rozplanowanie budynku – tak by jak najefektywniej wykorzystać potencjał środowiska zewnętrznego.
Bryła budynku i znajdujące się w nim pomieszczenia
Zasadą, która powszechnie wykorzystywana jest w budownictwie energooszczędnym jest projektowanie budynków w taki sposób, aby ich bryły były jak najbardziej zwarte. Ideałem jest tu taka proporcja pomiędzy powierzchnią zewnętrzną, a objętością budynku, aby uzyskać jak najwięcej przestrzeni wewnątrz, przy jednoczesnej jak najmniejszej powierzchni, przez którą mogą potencjalnie następować straty energii cieplnej. Najbardziej korzystne są z tej perspektywy budynki o maksymalnie regularnym kształcie. W praktyce najczęściej zbliżone są do formy sześcianu, z płaskim, albo jednospadowym dachem. Zastosowanie prostego, jednospadowego dachu sprawia, że zaprojektowane w ten sposób domy pasywne zyskują idealną przestrzeń do montażu paneli słonecznych, czy służących do ogrzewania wody kolektorów ciepła.
Orientacja budynku a rozkład pomieszczeń wewnątrz
Domy energooszczędne zaprojektowane są w całości w taki sposób, aby maksymalnie wykorzystać wszystko to, co oferują zewnętrzne warunki. Od najbardziej nasłonecznionej strony umiejscawiane są pomieszczenia mieszkalne, takie jak sypialnie, czy kuchnie. W polskich warunkach jest to strona południowa, południowo – zachodnia, lub południowo – wschodnia. Po stronie przeciwnej budynku lokalizowane są pomieszczenia rzadziej używane, w których temperatura może, albo nawet powinna być nieco niższa. Umiejscawia się tam więc różnego rodzaju schowki, spiżarnie, czy klatkę schodową.
Istotne jest również odpowiednie umiejscowienie okien. Okna od strony najbardziej eksponowanej na światło słoneczne są duże – tak by maksymalnie wykorzystać energię ze słońca. Po stronie zacienionej najczęściej rezygnuje się z instalacji okien.